Selanik’ten Manastır’a, Manastır’dan İstanbul’a, bir cepheden diğerine, ardı arkası kesilmeyen savaşlara uzanan bir ömür. Hem de bin ömüre sığamayacak koca bir ömür. Karda kışta, cephede savaşta, her koşulda ama “her koşulda” okunan takriben 4000 kitap.

 

1921 yılında Mustafa Kemal Paşa’yla röportaj yapan, esasen Amerikan ordusu için çalışan bir istihbarat elemanı olan Amerikalı gazeteci Clarence Streit hazırladığı istihbarat raporunda Mustafa Kemal için şu sözleri kaleme almış:
“Çok az insan beni bu kadar etkilemiştir. İnsanların, uğrunda ölmek isteyeceği tipte bir adam. Her yönüyle tam bir centilmen. Nazik, kültürlü ve çok şık giyimliydi. Profesyonel asker ve samimi demokrat, anında karar alan eylem adamı, organizatör, pratik ve idealist. Türkiye'ye Türklere karşı önyargıyla gelmiştim. Türklerin dostu ve hayranı olarak terk ediyorum.”

Karşı cepheden bir ismi dahi kendisine hayran bırakan, düşmanı tarafından Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen Mustafa Kemal Atatürk’ün geçtiği yollara, geçirdiği yıllara birlikte bakalım.