Karadeniz'in Ahşap Camileri


Ahşap, Anadolu’da en az onbin yıldır başarıyla kullanılan bir mimari öğedir. Selçuklular ve onları izleyen bazı topluluklar Anadolu’ya geldiklerinde, Semerkant, Buhara, Hiva gibi kentlerde gerçekleştirilen ağaç direkli ve ahşap tavanla örtülü camileri Anadolu’da da inşa etmeye çalıştılar. Neredeyse tamamını 13. yüzyıla tarihleyebileceğimiz Afyon, Sivrihisar, Ayaş Ulu Camileri, Ankara Aslanhane Camii, Beyşehir Eşrefoğlu Camii Anadolu’daki erken ağaç direkli camilerin en güzelleridir. Bunlardan bazıları 48, bazıları 67 ağaç direkli olup, olağanüstü kiriş kaplamalar, kalem işleri, rumi ve palmetlerle ince işlenmiş dolgular ile süslüdürler.

 

Doğusu ve batısı geniş ormanlarla kaplı Karadeniz’de, ahşabın mimari bir malzeme olarak kullanılmaması düşünülemezdi. Ahşap hayatlı evler, ahşap köprüler, ahşap ambar yapıları, seranderler, samanlıklar, değirmenler ahşap kullanımının belli başlı örnekleridir. Bu süreçte Karadeniz’de inşa edilen en görkemli yapı, Kastamonu’nun 20 km kuzeybatısındaki Kasaba Köyü’nde yer alan Candaroğlu Mahmut Bey Camii’dir. Candaroğulları Batı Karadeniz’de Kastamonu, Sinop, Zonguldak illerinde 1291-1461 yılları arasında yaklaşık 170 yıl hüküm sürmüş bir Anadolu Beyliği idi. Bu beylik 8. hükümdar İsfendiyar Bey nedeniyle İsfendiyaroğulları olarak da anılmıştır.

 

Mahmut Bey Camii, Candaroğlu tarihinde hükümdar olamayan Mahmut Bey’in, 1374 yılında Kasaba Köyü’ndeki arazilerini bir cami yapımına vakfetmesi sonucunda inşa edilmiş. Cami dıştan yalın, sade bir yapı; ama içeriden ahşap işçiliğinin ve ahşap kakma sanatının olağanüstü bir harikası. 9x12 metre boyutlarındaki cami, son cemaat yeri ve ana giriş kapısıyla tüm ziyaretçileri büyülemekte. 12 küçük pencere ile aydınlatılan camide ünlü İslam gezgini İbn-i Batuta da namaz kılmış.

 

Orman alanı daha zengin olan Doğu Karadeniz’deki ahşap camilerimiz ise genellikle 19. yüzyıldandır. Bunlar arasında öne çıkanlar Çamlıhemşin-Şenköy, Çayeli-Ormancık, Fındıklı-Meyveli, Güneysu-Kıbledağ, Hemşin-Yeniköy Düzmahalle, Hemşin-Dilenköy, Kalkandere-Zivane Köprüsü, Ikizdere-Çamlık, İkizdere Şimşirliköy, İkizdere Güneyce Hacı Şeyh camileridir.

 

Güneyce Köyü Yukarı Mahalle’de yer alan Hacı Şeyh Camii, 1887 yılında İstanbul Kütüphane Müdürü Hacı Osman Niyazi Sipahioğlu tarafından yaptırılmış. Kayıtlara bakılırsa caminin mimarları Pazar İlçesinden Ali ve Hasan ustalar.

 

Caminin zemin katında da bir medrese bulunuyor; diğer kısımlar ise tamamen ahşap. Ana girişin sağında muhtemelen yaptıranın da mezarının bulunduğu bir hazire var. Girişin sağında ve solunda ocaklı iki oda yer alıyor. Çok süslü bir iç kapıdan ana mekana girince U şeklinde, kıble duvarına kadar uzanan olağanüstü süslemelere sahip bir mahfil, düz tavanda dıştan kare, içten sekizgen harika bir ahşap bezemeli göbek görülüyor.

 

Hayat ağacı motifleriyle süslü mimberde Avrupa etkisindeki Barok S ve C kıvrımlı kartuşlar, altı köşeli yıldızlar ve rozetler bulunuyor. Benzeri süslemelere ve mukarnas nişlere sahip mihrap bir başka ahşap kakma ustalığı örneği.

 

Şimşirliköy Camii ise biraz daha eski. Caminin 144 yıllık bir geçmişi var. Zor, taşlı, dar bir yoldan, olağanüstü güzellikteki İkizdere Vadisi’ni sağlı-sollu seyrederek çıktığınız bu köyde sizi gerçekten şaşırtan, büyüleyen bir ustalıkla karşılaşıyorsunuz. Caminin kuzeyinde ahşap bir okuma odası var. İlk inşa döneminde minaresi olmayan camiye 1988’de taş bir minare ilave edilmiş ama ahşap yapıyla uyumlu olduğunu söylemek zor.

 

Kareye yakın bir plana sahip olan camiye girince insanı hayran bırakan kıvrımsal bordürlü korkuluklarıyla bir mahfil, mükemmel bir tavan süslemesi, yine ahşap işçiliğinin en mükemmel örneklerinden olan bir mihrap ve mimber karşılıyor sizi. Simşirliköy Camii, Ahmet Usta elinden çıkmış. Mimberi, stilize ağaçlar, lale motifleri ve altı köşeli yıldızlarıyla tüm Anadolu’da özel bir örnek.

 

Caminin mihrap alınlığında kalem işiyle şunlar yazılı: “Hayatında bilünüz öğrenmeyen din / neft et sun ona Kabri içre telkin. (Biliniz ki, hayatında dinini öğrenmeyene, öldükten sonra kabri başında imamın verdiği telkinin hiç yararı yoktur) Amele Ahmet Usta 1270” (Miladi 1853).


Makaleleri
KUZEY KUTBU: 90 DERECE'DE SAAT KAÇ OLUR?
Türklerin İzinde Altın Dağlar: Altaylar
Efsanevi Başkent: İSTANBUL
Kültüre Yolculuk
Tarihin başlangıcına yolculuk
Tren İle Buda' nın Ayak İzlerinde Gezi
"Türkiye'de Kültür Turizmi" Kavramını Öne Çıkaran Bir "Gezi Kültürü"nün Oluşumunda FEST Travel'ın Yeri
Kapadokya İçin Çözüm: Resimli Kiliselerin Kopyalarının Yapılması!
Nagaland'ın savaşçı kuşları aralıkta havalanır
Darüsselam' dan Cape Town' a Tren İle Gezi
Destansı Bir Yolculuk: Trans-Sibirya Ekspresi İle Vladivostok-Moskova
Gerçekler ve Düşler
Omo Vadisi' nin rengarenk kabileleri
Dünyanın en büyük festivali KUMBH MELA
Orissa' nın gökkuşağı kabileleri
Wooden Mosques of the Black Sea Region
Cappadocia; rocks of ages
Kültür Turizmi Üzerine
Kültür Turizmi ve Medya
Macaristan'daki Osmanlı Eserleri PEYÇ VE ZİGETVAR
Göller ve Yanardağlar Ülkesi Nikaragua' da Bir Grup Türk
Irak' ta Olağanüstü Bir Kültürel Miras Tehdit Altında...
İzlanda: Ateşin ve Buzun Adası
Batı Anadolu' da Bilinmeyenlere Bir Gezi Güzergahı: Sardes-Birgi-Kula
Güney Hindistan: Bir Doğa ve Tarih Şöleni
Güzelyurt
Darwin'in Büyülü Adaları Galapagos'a Bir Macera Gezisi
Karnataka
Keşif İçin Bakacağın Yeni Bir Diyar: Libya
Siz Deyin Açlık Ülkesi Biz Diyelim Kültürler Mozaiği...
Libya
Karadeniz'in Ahşap Camileri
Kayseri
Ankara Kalesi
Yeşilırmak'ın Can Verdiği Şehir: AMASYA
Bir Kültür Mozaiği: Haliç
Tüccarların Limanı Kopenhag Her Dem Canlı
Çin
Patagonya
Değişik Kültürler Mozayiği
Bir Altından Gizeme Yolculuk: Myanmar ya da Burma
Geçmişin düşü ve hâlâ büyüleyici bir kent: TRABZON
Son Shangri-La: Butan
Varanasi

Önerdiklerimiz

İSTANBUL'UN HANLARI VE ÇARŞILARI
FENER - BALAT TURU
YILDIZ SARAYI VE ÇEVRESİ
YEDİKULE’DEN SAMATYA’YA TURU
FENER - BALAT TURU
Kişiye Özel Geziler

Size Özel Turlar

Hayalinizdeki geziyi sayfamızda bulamadınız mı?

Hayallerinizdeki Geziyi, Hayallerinizin Ötesinde Yaşayın!

Nasıl bir program istediğinizi söyleyin, size hayallerinizdeki geziyi tasarlayalım, siz dünyayı nasıl görmek isterseniz öyle bir rotayla; herkes için değil sizin tercihleriniz, sizin hayalleriniz, sizin maceranız için

Gemi Gezileri
Makaleler
Fest Travel
Fest Travel Instagram
Fest Travel Youtube
Fest Travel Twitter
Fest Travel Facebook
Çalışma Saatleri
Pazartesi - Cuma : 08.30 - 18.00

Mesai saatleri dışında bize ulaşmak için [email protected] adresimize yazabilir ya da 0 850 622 33 78 no’lu telefonu arayabilirsiniz.
Barbaros Bulvarı, Barbaros Apt. No.74 K.7 D. 18-19 PK.34349 Balmumcu, Beşiktaş-İstanbul / Türkiye

Tel: 0 850 622 33 78
Faks: 0 212 216 10 30
E-Posta: [email protected]